Het Ghanese Tarkwa Nsuaem district had al jaren te maken met verwaarloosde sanitaire voorzieningen. Burgers waren onverschillig en gebruikten nabijgelegen moerassen als vuilstortplaats, waardoor waterbekkens vervuild raakten. Om de omstandigheden in het gebied te verbeteren was een coherente aanpak vereist, maar de overheid, maatschappelijke organisaties en burgers waren lang niet in staat gezamenlijk tot oplossingen te komen. Expliciete aandacht voor samenwerking binnen het Watershed Empowering Citizens programma bracht daar verandering in en de eerste resultaten zijn inmiddels zichtbaar.
Toen het Watershed Empowering Citizens programma in 2016 van start ging, realiseerden de betrokkenen in Ghana zich al snel dat ze een samenwerkingsverband moesten aangaan om resultaten te boeken in Tarkwa Nsuaem. Programmapartners IRC, Simavi, CONIWAS en HFFG werkten weliswaar aan soortgelijke problemen, maar deden dat in kokers. Veronica Ayi-Bonte, programmamanager van IRC Ghana, legt uit: “We maakten deel uit van hetzelfde programma, maar we waren niet coherent in de manier waarop we onze problemen met de overheid communiceerden. Als ngo’s spreken we vaak over collectieve actie als een wenselijk concept, maar in werkelijkheid is er veel concurrentie.”
Wat volgde was een fase van verkennen, leren en afstemmen. Partners vroegen zich af “Hoe kunnen we productief samenwerken?” en ontdekten dat samenwerken ook vraagt om zich buiten de eigen koker te begeven. Mercy Amokwandoh, projectcoördinator, HFFG blikt terug: “Watershed vroeg ons een organisatiescan te maken. Voor HFFG kwam daar uit ons werk op het snijvlak van water en sanitatie in combinatie met waterbeheer onderontwikkeld was. Watershed ondersteunde ons vervolgens zodat we meer inzicht kregen in waterbeheer en hoe we de integratie met ons werk op het gebied van water en sanitatie konden vormgeven.” De organisaties begonnen ook deel te nemen aan elkaars bijeenkomsten en trainingen, bezochten gemeenschappen, dachten gemeenschappelijke activiteiten uit, legden contact met journalisten om een sterker geluid in de media te laten horen en stroomlijnden hun communicatie richting de overheid. Dit proces versterkte het vertrouwen in de samenwerking en vormde de basis voor de gezamenlijke belangenbehartiging vanuit het Watershed-programma.
De sterkere onderlinge banden leidden ook tot een productievere samenwerking met de overheid. De Watershed-partners kozen hierbij bewust voor een strategie van overleg en dialoog in plaats van een confronterende toon. In Tarkwa District bewerkstelligden ze op die manier dat de Municipal Chief Executive (MCE) extra budget vrijmaakte voor het herstel van een aantal waterputten. Op nationaal niveau traden de Watershed-partners gezamenlijk op tijdens de jaarlijkse Mole-conferentie, het belangrijkste WASH-evenement in Ghana. CONIWAS – de Coalitie van ngo’s op het gebied van water en sanitatie – wist zo een werkrelatie tot stand te brengen met de relevante parlementaire commissie. Dit zorgde ervoor dat oproepen voor de verbetering van water, sanitatie en waterbeheer meer kracht hebben, en dat ze nu direct geadresseerd worden aan de besluitvormers.
Afstemmen, samenwerken en elkaars expertise benutten zijn de kernwoorden van het Watershed programma gebleken. Nana Ibrahim Iddris, leider van Adieyie Mile 10.5, illustreert het met voorbeelden uit zijn wijk: “Het Watershed programma stelde ons in staat om de belanghebbenden persoonlijk te ontmoeten en onze waterproblemen te bespreken. Het programma gaf ons informatie en leerde ons over drinkwater, sanitaire voorzieningen en waterbeheer. Dat zorgde ervoor dat we beter wisten wat te doen en zeggen als we de regeringsfunctionarissen in het district ontmoetten. Sinds het project hier kwam, is het gezondheidscentrum gebouwd en is onze drinkwaterkwaliteit verbeterd omdat de overheid een gemechaniseerde waterput met filterinstallatie heeft aangelegd.” Veronica Ayi-Bonte vat het succes van Watershed in Ghana samen: “We moesten met één stem leren spreken, we werkten samen, en gaven het idee van collectieve actie eindelijk in de praktijk vorm.”
Het “Watershed Empowering Citizens Programme 2016-2020” richt zich op het versterken van de capaciteit van maatschappelijke organisaties (CSO’s), op internationaal niveau en in Nederland, via evidence-based lobby en advocacy op het gebied van water, sanitaire voorzieningen en hygiëne (WASH) en waterbeheer. Het programma wordt gefinancierd door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken en geïmplementeerd door IRC, Simavi, Wetlands International en Akvo. In India, wordt het programma ondersteund door lokale partners Hope For Future Generation, Conservation Foundation, Ghana Water Journalist Network and CONIWAS.
Dit artikel is geschreven door EyeOpenerWorks